وضعیت جمع آوری، دفع و دفن پسماندهای صنعتی در کارخانجات فعال شهرک صنعتی شهر بیرجند (سال ۱۳۸۷)

زمینه و هدف : جمع آوری، دفع و دفن مواد زائد به طریق علمی و اقتصادی، از عمده ترین مشکلات بهداشتی و زیست محیطی بشر می باشد. بسیاری از صنایع، عامل انتشار آلودگی های جدید و در بعضی موارد سبب انتشار آلاینده هایی مثل مواد سرطان زا و سمّی در محیط هستند؛ شناخت وضعیت موجود گامی اساسی در جهت اعمال شیوه های درست جمع آوری، دفع و دفن پسماندهای صنعتی می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی وضعیت جمع آوری، دفع و دفن پسماندهای صنعتی (شامل زباله و فاضلاب) در کارخانجات فعال شهرک صنعتی شهر بیرجند انجام شد.   روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، تعداد سی کارخانه فعال شهرک صنعتی بیرجند به عنوان جامعه مورد مطالعه، بررسی شدند. اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه و مراجعه به واحدهای مورد نظر جمع آوری شدند. داده ها با استفاده ازنرم افزارهای spss و excel و با استفاده از آزمون های توصیفی میانگین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.   یافته ها: کلّ پسماندهای تولیدی در صنایع، 14537 کیلوگرم/ماه بود. زباله خانگی 4050 کیلوگرم/ماه (86/27%) و صنعتی 10487 کیلوگرم/ماه (14/72%) بود. زباله خطرناک تولیدی در کلّ واحدهای صنعتی شهرک صنعتی بیرجند 3524 کیلوگرم/ماه بود . مهمترین روش های دفع زباله های خانگی و صنعتی، سوزاندن در محوطه کارخانه (50%)، جمع آوری توسط ماشین های شهرداری و دفن در محل زباله شهری بیرجند (66/26%) و دفع در محوطه و تلنبار کردن یا پخش روی خاک (33/23%) بود.   نتیجه گیری: با توجه به نتایج فوق و به منظور جلوگیری از آلودگی محیط زیست، برقراری یک سیستم مدیریتی مناسب برای ساماندهی پسماندهای صنعتی کارخانجات شهرک صنعتی بیرجند امری ضروری می باشد.